Tijdens Let’s Gro 2016 heb ik deelgenomen aan Building Conversation, wat in het programma als volgt stond omschreven: “Building Conversation is een groeiend collectief van kunstenaars die het gesprek benadert als een kunstwerk, een gezamenlijke creatie, een collectieve improvisatie waarbij het publiek wordt uitgenodigd om deel te nemen. Geïnspireerd op gesprekstechnieken en -rituelen van over de hele wereld – onder andere de Inuit, de Maori, een kwantumfysicus en Occupy – en in reactie op hedendaagse theorieën van onder anderen Bruno Latour en Chantal Mouffe – bouwt Building Conversation aan een repertoire van gesprekken.”

Een mooie kans dus om nieuwe gespreksmethodes te ervaren. Hierbij een korte reflectie:

Time Loop
Mijn eerste sessie was een zogenaamde Time Loop. Dit is een gespreksmethode geïnspireerd op de praktijk van Indianen uit het Great-Lake district in Canada. Bij een dilemma gaan zij eerst te rade bij hun grootouders zeven generaties terug. Dan gaan ze in gesprek met hun nakomelingen zeven generaties in de toekomst, en daarna is de impact in het hier en nu pas een vraag. Wat gebeurt er als we uitzoomen in de tijd? Relativeert dit de beslissingen die we nemen of maakt het ze juist extra urgent? Na dit twee uur durende experiment geloof ik dat deze benadering best interessant kan zijn voor dialogen over “wicked issues” zoals duurzaamheid of gezond oud(er) worden. Het verplaatsen in andere situaties en context brengt nieuwe inzichten waar je normaal gesproken niet aan zou hebben gedacht. Voor welke dilemma’s zouden andere generaties hebben gestaan in het verleden of komen te staan in de toekomst? Welke overwegingen zouden zij maken, en waarom? Hoewel het soms abstract kan zijn om zulke sprongen in de tijd te maken blijft het toch dichtbij, omdat je verplaatst in je (over)grootouders en (achter)kleinkinderen.

General Assembly
De tweede sessie waar ik aan deelnam vond plaats op straat. Een groep mensen, verstopt onder warme dekens tegen de kou, vormden samen een General Assembly. Dit is een vorm van spreken in het openbaar omgeschreven als ‘geconcentreerd, gefocust en open’. Het werd bijvoorbeeld toegepast door de Occupy beweging. Een gesprek in de publieke ruimte. Geïnteresseerde voorbijgangers konden ook aansluiten. Wegens eerdergenoemde kou waren dit er niet veel. Tijdens de General Assembly werd het voorstel gedaan om nogmaals zoiets te organiseren in Groningen, maar daarbij ook mensen uit te nodigen die we niet als vanzelfsprekend tegen komen. Prima idee. Al vraag me af of deze specifieke gespreksvorm geschikt is. In eerste instantie lijkt het laagdrempelig. Maar een openbaar gesprek met nadruk op plenaire presentatie van je standpunten zal niet door iedereen als toegankelijk worden ervaren.

Niet vanzelfsprekend
Let’s Gro-ers, ga in gesprek met mensen waarmee je niet vanzelfsprekend in gesprek zou gaan! We worden doorgaans al teveel bevestigd in ons eigen denken door gelijkgestemden op het werk, op social media, of op een inspiratiefestival met grotendeels hoogopgeleide Groningers werkzaam bij of voor de overheid (zie ook dit recente artikel). Maar, ga er niet klakkeloos vanuit dat jouw manier van dialoog voeren voor een ander ook een logische manier is om in gesprek te gaan. Probeer eerst te ontrafelen waarom jíj dit gesprek wilt aangaan. Om te luisteren en te begrijpen? Of om de ander te overtuigen? En, ‘what’s in it for them’? Zodra je doelstellingen helder zijn volgt de vorm. Overweeg om aan te sluiten bij gesprekken en ontmoetingen die al plaatsvinden in de wijken. Ga in dialoog op basis van openheid en gelijkwaardigheid. Verplaats je in de ander.

Ik wens iedereen inspirerende en bovenal warme (!) gesprekken toe.